استرس گرمایی در پرورش طیور

مقدمه

 درجه حرارتهاي بالاي محيطي يا استرس گرمايي بعنوان يکي از فاکتورهاي فيزيکي مهم و تاثيرگذار بر توليدات طيور و يکي از مشکلات اساسي صنعت طيور ميباشد. مصرف غذا، وزن بدن، قابليت هچ، مرگ و مي، خصوصيات لاشه و ديگر ويژگي هاي مهم که سبب موفقيت صنعت طيور ميشوند ميتوانند به شکل نامناسب تحت تاثير استرس گرمايي قرار بگيرند.

درتوليدات طيور استرس گرمايي به دو صورت حاد و مزمن تعريف ميشود. استرس گرمايي حاد اشاره به دوره هاي کوتاه و ناگهاني افزايش دما و استرس گرمايي مزمن اشاره به دوره هاي طولاني گرما دارد.

راهکارهای مقابله با تنش گرمایی

پرندگان فاقد غدد عرقي ميباشند و از روش هاي غير تبخيري براي کاهش حرارت استفاده ميکنند. اگر له له زدن نتواند از افزايش درجه حرارت پرندگان جلوگيري کند پرندگان بي حال، بيهوش و پس از مدت زمان کوتاهي بخاطر عدم تعادل دستگاه تنفسي، گردش خون و الکتروليتها خواهند مرد.

روشهاي مختلفي براي کاهش اثرات استرس گرمايي با استفاده از راهکارهاي تغذيه اي وجود دارد. از جمله راهکارهاي تغذيه اي ميتوان به تغذيه جيره با کيفيت و قابليت هضم بالا، تراکم بالاي جيره، افزودن چربي به عنوان منبع انرژي، بالانس مناسب آمينواسيدها و مکمل کردن جيره با ويتامينها و موادمعدني اشاره کرد. اين مقاله به بررسي اثرات افزودن مکمل هاي ويتاميني ( افزودن به آب آشاميدني و جيره) در کاهش استرس گرمايي طيور مي پردازد .

نقش ویتامین ها در کاهش اثرات استرس گرمایی

 ويتامين ها اهميت زيادي در حفظ سلامت و عملکرد اکثر موجودات زنده دارند. به خوبي مشخص شده است که کمبود ويتامين ها سبب بروز نابساماني در سيستم ايمني بدن مي شود .معمولا نيازهاي ويتاميني طيور در شرايط پرورش ايده آل تعيين مي گردد. از آنجا که در سالن هاي پرورش، طيور تحت تاثير تنش هاي مختلف قرار مي گيرند از اين رو براي مقابله با عوامل تنش زا ميزان نياز به ويتامين ها افزايش مي يابد. از مدت ها پيش نقش  ويتامينها بمنظور بهبود عملکرد پرنده‌ها در خلال تنش گرمایی مورد مطاله قرار گرفته است. اما بر اساس پژوهشهاي صورت گرفته ، مقدار نياز به ويتامين هاي خاص در شرايط تنش گرمایي به نتيجه گيري واحدي منجر نشده است.

ویتامین C و تنش گرمایی

تاثیرات ویتامین C در ،رآورده های طیور

 اﺳﺘﻔﺎده از ويتامين C (اسيد آﺳﮑﻮربيک) ﻣﺘﺪاولترين راه ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑـﺎ اﺳـﺘﺮس در طيور و ﺳـاير حيوانات ﺑﺸﻤﺎر ﻣﯽ رود. بسياري از ﻣﺮﻏﺪاران ويتامين C را ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در دوره ﻫﺎي ﮔﺮم ﺑﺮاي ﺟﻠﻮگيري از اﺛﺮات زياﻧﺒﺎر ﺣﺮارت ﺑﺮروي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺮﻏﻬﺎ ﺑﮑﺎر ﻣﯽﺑﺮﻧﺪ ﺑﻠﮑﻪ آﻧﺮا ﺑﺮاي ﺑﻬﺒـﻮد وﺿـﻊ ايمني طيور، کيفيت ﻓﺮآورده ﻫﺎي نهايي (ﺗﺨﻢ ﻣﺮغ و ﮔﻮﺷﺖ ﻣـﺮغ)، ﺑـﺎروري و ﺟﻮﺟـﻪ درآوري در ﮔﻠـﻪ ﻣﺮﻏﻬـﺎي ﻣﺎدر ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﻨﺪ.

عملکرد ویتامین C در استرس گرمایی

ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻞ ويتامين C در ﺑﻬﺒﻮد ميزان رﺷﺪ ﺟﻮﺟﻪ ﻫﺎي ﮔﻮﺷﺘﯽ در ﺗﺤﺖ شرايط اﺳﺘﺮس ﻫﻨﻮز ﺑﻄـﻮر ﻗﻄﻊ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺸﺪه اﺳﺖ. ويتامين C بيشتر از آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑـﺪن در ﺑﺮاﺑـﺮ اﺳﺘﺮﺳـﻮرﻫﺎ ﻻزم اﺳﺖ، ﺑﺎ تنظيم ﺗﺮﺷﺢ ويتامين C داراي نقش مهم در بيوسنتزکورتيکوسترون و نيز بعنوان يک هورمون گلوکوکورتيکوئيدي مهم در گلوکونئوژنز براي افزايش ذخاير انرژي در شرايط استرس گرمايي ميباشد.

در شرايط استرس گرمايي توليد ويتامين C در طيور به مقدار ناکافي صورت ميگيرد. تحت شرايط استرس گرمايي استفاده از مکمل هاي ويتامين C سبب افزايش عملکرد پرندگان، افزايش ايمني پرندگان و کاهش پاسخهاي وابسته به استرس ميشود . ﮐﻮرتيکوسترون از اﺗﻼف ذﺧﺎیر ﺑﺪن در ﻫﻨﮕﺎم اﺳﺘﺮس ﺟﻠﻮگيري ﻣﯽ نمايد. ﺑﺎ اينوصف، تاثير ويتامين C ﺑﺮاي تحريک رﺷﺪ يا از ﻃﺮيق ﻓﻌﺎل ﺳﺎﺧﺘﻦ ويتامينهاي ﻣﺨﺘﻠـﻒ (ﻣﺜـﻞ ويتامين D3) اﺳﺖ يا از طريق دﺧﺎﻟﺖ در تشکيل ﮐﻼژن ﮐﻪ ﺑﺮاي رﺷد بدن اهميت دارد . همچنين گزارش شده که ويتامين C تحت شرايط استرس گرمايي سبب افزايش مقاومت به بيماري نيوکاسل ميشود.

همچنین می‌توانید مقالات زیر را در راستای بررسی اهمیت ویتامین ها و مواد معدنی در خوراک دام و طیور را مطالعه کنید:

اهمیت کولین کلراید در خوراک دام و طیور

اهمیت ویتامین B8 (بیوتین) در تغذیه دام و طیور

جهت مطالعه مطالب به صورت خلاصه اینستاگرام:

اثرات مثبت ویتامین C در استرس گرمایی