الیگوساکارید چیست؟
الیگو کلمهای یونانی است که معنای لغوی آن "کم یا اندک" می باشد. بنابراین الیگوساکارید یک کربوهیدرات است که از تعداد کمی واحدهای مونوساکاریدی مانند مانوز، فروکتوز یا گالاکتوز ساخته شده است.
در گذشته الیگوساکاریدها به عنوان فیبر جیره طبقه بندی میشدند اما با پیشرفت روشهای تجزیهای، آنها را جزء اعضای پلی ساکاریدهای غیرنشاستهای طبقه بندی میکنند. البته میکروارگانیسمهای مفید روده میتوانند الیگوساکاریدها را تخمیر کنند و به علت وجود همین تفاوت، حضور الیگوساکاریدها در جیره، بهتر از پلی ساکاریدهای غیر نشاستهای غیر قابل تخمیر است.
انواع الیگوساکارید
الیگوساکارید دو نوع هست:
- الیگوساکاریدهای طبیعی
- الیگوساکاریدهای مصنوعی
پاسخ پرنده به این دو نوع الیگوساکارید، متفاوت است. در حالی که الیگوساکاریدهای طبیعی آثار مضری روی سلامت پرنده دارند، اما الیگوساکاریدهای مصنوعی به علت غلظت کمی که در دان دارند مفید هستند.
الیگوساکاریدهای طبیعی
معمولترین منابع طبیعی الیگوساکارید، دانههای غلات هستند. غلظت الیگوساکارید در دانههای سویا و دانههای غلات مشابه هم است. در بسیاری از دانههای غلات، متداولترین الیگوساکاریدها به ترتیب استاکیوز، رافینوز و رباسکوز هستند.
الیگوساکاریدهای مصنوعی
الیگوساکاریدهای ساخته شده به صورت تجاری هستند. زمانی که مشخص شد اکثر الیگوساکاریدهای مصنوعی در مقایسه با الیگوساکاریدهای طبیعی آثار مفیدی دارند، تولید آنها شروع شد. بعضی از الیگوساکاریدهای مصنوعی که معمولا از آنها استفاده میشود، فروکتو الیگوساکارید، مانان الیگوساکارید و گالاکتو الیگوساکارید هستند.
خواص الیگوساکاریدها
الیگوساکاریدها چندین خاصیت دارند. آنها در مقابل درجه حرارت بالا در مرحله پلت کردن و همچنین نسبت به شرایط فیزیکی و شیمیایی مجرای گوارشی مقاوم هستند. آنزیمهای پرنده نمیتوانند الیگوساکارید ها را هضم کنند ولی این مواد بعد از تخمیر توسط میکروبهای موجود در روده، اسیدهای چرب فراری تولید میکنند که حرکات پریستالتیک دستگاه گوارش را افزایش و زمان عبور مواد غذایی از روده را کاهش میدهند.
الیگوساکارید در تغذیه جوجه گوشتی
امروزه پیداکردن جایگزین برای آنتی بیوتیکها بسیار حیاتی است به طوری که این جاگیزینها بتوانند تأثیرات مشابهی با آنتی بیوتیکها داشته باشند در حالی که خاصیت آلایندگی برای محیط نداشته باشند و برای سلامت عمومی ایجاد مشکل نکنند.
الیگوساکاریدهای کارآمد، دارای اجزای طبیعی و چندین کاربرد بوده و غیر سمی هستند که به عنوان یک افزودنی خوراکی جدید میتوانند جایگزین آنتی بیوتیک شوند. مطالعات نشان میدهند که الیگوساکاریدها می توانند باعث بهبود عملکرد پرنده، بهبود میکروفلور روده، بهبود ضریب تبدیل غذایی، تنظیم و تعدیل سیستم ایمنی و کاهش کلسترل شوند و همچنین دارای تأثیرات آنتی اکسیدانی، ضد میکروبی و ضد التهابی میباشند.
گردآوری:
مهندس سعید ایمان پور
منابع:
راهنمای بیماریهای طیور- دکتر محمد حسن بزرگمهری فرد - دکتر ریما مرشد - دکتر حسین حسینی