بررسی شاخص کارایی تولید اروپایی (شاخص عملکرد مرغداری) و شاخص جوجه‌ گوشتی اروپایی در مرغداری

مقدمه:

نقش جوجه‌های گوشتی در تولید گوشت در دهه‌های اخیر به طرز چشمگیری افزایش یافته است و این امر عمدتاً به دلیل بهبود روش‌های ژنتیکی و مدیریت بوده است. به دلیل محتوای کم چربی و محتوای بالای پروتئین، گوشت جوجه‌های گوشتی به عنوان یک غذای با کیفیت بالا توسط مصرف‌کنندگان شناخته می‌شود. صنعت مرغداری یکی از بخش‌های دامپروری است و از اجزای مهم کشاورزی در تمامی کشورهای جهان به شمار می‌آید. اندازه‌گیری کارایی تولید مرغ گوشتی یک مسئله مهم برای کشورهای در حال توسعه است. پرورش مرغ برای تولید گوشت می‌تواند در شرایط فناوری‌های مدرن و در صورتی که ماده ژنتیکی مورد استفاده از کیفیت مناسبی برخوردار باشد، یک کسب و کار سودآور باشد.

شاخص‌ کارایی تولید اروپایی (European Production Efficiency Factor) EPEF، شاخص جوجه‌های گوشتی اروپایی (European Broiler Index) EBI و ضریب تبدیل FCR (Feed Conversion Ratio) به عنوان سه شاخص کلیدی در صنعت مرغداری برای اندازه‌گیری عملکرد رشد و کارایی تغذیه‌ای در مرغ‌های گوشتی استفاده می‌شوند.

ارزیابی شاخص‌های عملکردی مرغداری:

به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه و اجزای خوراک‌های ترکیبی، در حال حاضر بهینه‌سازی هزینه در بخش تغذیه و بهبود کارایی رشد جوجه‌ها ضروری است. کارایی رشد جوجه‌‌های گوشتی تحت تأثیر بهبود عملکرد رشد قرار دارد. پارامترهایی که می‌توان عملکرد رشد جوجه گوشتی را با آن سنجید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- وزن بدن (Body Weight)
2- رشد روزانه متوسط (Average Daily Growth)
3- نسبت تبدیل خوراک (Feed Conversion Ratio)
4- افزایش وزن کل (Total Weight Gain)
5- افزایش وزن روزانه (Daily Weight Gain)
6- مصرف خوراک کل (Total Feed Intake)
7- مصرف خوراک روزانه.(Daily Feed Intake)

ضریب تبدیل خوراک یاFCR (Feed Conversion Ratio):

شاخص FCR معیاری برای سنجش کارایی استفاده از خوراک در طی فرایند رشد جوجه‌ها است. این شاخص نشان می‌دهد که برای تولید یک کیلوگرم وزن بدن، چه مقدار خوراک مصرف شده است. به عبارت دیگر، FCR نشان‌دهنده میزان تبدیل خوراک به وزن است. هرچه مقدار این شاخص پایین‌تر باشد، کارایی خوراک بالاتر است و جوجه‌ها با مصرف کمتر خوراک به وزن بیشتری دست می‌یابند.

نسبت تبدیل خوراک یک عامل اصلی در کاهش هزینه‌های تولید و بهبود کارایی رشد جوجه‌های گوشتی است. هزینه خوراک حدود 70٪ از هزینه تولید را تشکیل می‌دهد، با این حال هنوز کارایی استفاده از خوراک مطابق با نرخ رشد جوجه‌ها پیشرفت نکرده است.

حال به بررسی تعاریف مواردی که قبلا ذکر شد می‌پردازیم:

1- افزایش وزن بدن: BWG (Body Weight Gain)

وزن بدن (گرم) در روز اول - وزن بدن (گرم) در پایان دوره = BWG (g)

مثال:در گله ای با تعداد 1000 قطعه جوجه‌ریزی با در نظر گرفتن سن گله 42 روزگی با وزن 2500 گرم و وزن جوجه یکروزه 42 گرم و با در نظر گرفتن 4200 گرم خوراک مصرفی در طول دوره با تعداد تلفات 90 قطعه افزایش وزن بدن بصورت زیر خواهد بود:

2458 = 42 - 2500 = BWG (g)

2- افزایش روزانه وزن بدن ADG (Average Daily Gain): 

سن گله/(وزن بدن (گرم) در روز اول - وزن بدن (گرم) در پایان دوره) = ADG

برای مثال قید شده در بالا می توان افزایش روزانه وزن بدن را بصورت زیر محاسبه نمود:

ADG =  (2500 - 42) / 42  = 58.52

3- ضریب تبدیل: (Feed Conversion Ratio)  FCR

افزایش وزن بدن / مقدار خوراک مصرفی = FCR

در مثال قید شده در بالا می توان ضریب تبدیل خوراک را بصورت زیر محاسبه نمود:

1.68 = 2500 / 4200 = FCR

با در نظر گرفتن استاندارد راس 2014  در سن ذکر شده در مثال که شاخص 1.62= FCR می‌باشد، ضریب فوق 0.06 نسبت به استاندارد بیشتر است.

شاخص کارایی تولید اروپایی یا شاخص عملکرد مرغداری EPEF (European Production Efficiency Factor):

شاخص عملکرد مرغداری یا شاخص کارایی تولید اروپایی یک معیار پیچیده‌تر است که به طور خاص در اروپا برای ارزیابی کارایی تولید جوجه‌های گوشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شاخص ترکیبی از داده‌های مختلف از جمله وزن بدن، مصرف خوراک و میزان مرگ‌ومیر است. هدف از محاسبه شاخص کارایی تولید اروپایی(EPEF)، سنجش کارایی تولید در یک سیستم اقتصادی است.

مطالعات نشان می‌دهند که در پرورش جوجه‌های گوشتی، ترکیب این شاخص‌ها می‌تواند در تعیین بهترین زمان برای ذبح و رسیدن به بالاترین بازدهی اقتصادی کمک کند. به عنوان مثال اشاره شده است که برای به دست آوردن بهترین بازده اقتصادی در تولید مرغ گوشتی، باید به زمانی رسید که هم EPEF در بالاترین سطح خود قرار داشته باشد و هم شاخص FCR در پایین‌ترین سطح خود باشد.

این تحقیقات نشان می‌دهد که برای رسیدن به بهترین بازده اقتصادی، باید دوره تولید جوجه‌ها به گونه‌ای تنظیم شود که علاوه بر کاهش ضریب تبدیل، مقدار شاخص کارایی تولید اروپایی نیز به بالاترین سطح برسد. در این مقاله گفته شده است که برای رسیدن به بیشترین بازده اقتصادی، دوره تولید باید حدود ۴۱ تا ۴۲ روز باشد و این به نوعی نتیجه تحقیقات پیشرفته در زمینه بهینه‌سازی زمان رشد و تغذیه در جوجه‌ها است.

4- فرمول محاسبه شاخص کارایی تولید اروپایی (شاخص عملکرد مرغداری) EPEF:

100*(FCR*سن کشتار / وزن نهایی(کیلوگرم)*درصد بقا یا ماندگاری گله) = EPEF

در مثالی که قبلا ذکر شد شاخص EPEF به صورت زیر محاسبه می‌شود:

  322 = 100*(1.68*42 / 2.5*%91) = EPEF

با در نظر گرفتن استاندارد راس 2014 در سن ذکر شده در مثال و با در نظر گرفتن تلفات 4% تلفات استاندارد با ضریب تبدیل 1.62= FCR شاخص استاندارد 333= EPEF بدست می آید که مثال مذکور بدلیل پایین‌تر بودن شاخص از استاندارد عملکرد مطلوبی را کسب نکرده‌اند چنانچه این شاخص بالاتر از حد استاندارد بود به منزله عملکرد بهتر گله تلقی می‌گردد.

3- ارتباط میان شاخص کارایی تولید اروپایی (شاخص عملکرد مرغداری) و ضریب تبدیل:

از آنجا که شاخص‌های FCR و EPEF هر دو بر کارایی تولید را نشان می‌دهند، بهینه‌سازی هر دو می‌تواند باعث افزایش سودآوری در صنعت مرغداری شود. هرچه FCR پایین‌تر باشد، مصرف خوراک کاهش می‌یابد که مستقیماً بر هزینه‌های تولید تأثیر می‌گذارد. از سوی دیگر، هرچه شاخص کارایی تولید اروپایی بالاتر باشد، بهره‌وری تولید بهبود یافته و در نتیجه مقدار محصول بیشتر و با هزینه کمتر به دست می‌آید.

این دو شاخص در واقع به صورت همزمان با یکدیگر عمل می‌کنند تا در نهایت بازده اقتصادی تولید مرغ‌های گوشتی را به حداکثر برسانند. برای مثال، انتخاب زمان مناسب برای ذبح مرغ‌ها که در آن هر دو شاخص بهینه شوند، می‌تواند تأثیر زیادی در کاهش هزینه‌ها و بهبود سودآوری تولید داشته باشد.

در نهایت، بهینه‌سازی شاخص‌های FCR و EPEF نه تنها به بهبود عملکرد تولید در مرغداری‌ها کمک می‌کند، بلکه در شرایط استرس‌زا مانند گرما نیز به مرغ‌ها کمک می‌کند تا با مصرف بهینه خوراک و کاهش نرخ مرگ‌ومیر، به رشد مطلوب دست یابند. بنابراین، مطالعات نشان می‌دهند که استفاده از مکمل‌های غذایی در شرایط نامساعد محیطی، می‌تواند بهبود قابل توجهی در عملکرد رشد و کاهش FCR به دنبال داشته باشد.

این شاخص‌ها به تولیدکنندگان کمک می‌کنند تا تولید اقتصادی و کارآمدتری داشته باشند و همزمان با رعایت اصول بهداشت و رفاه مرغ‌ها، بازدهی بالاتری را تجربه کنند.

4- شاخص جوجه گوشتی اروپایی (European Broiler Index)EBI:

EBI به مفهوم "افزایش وزن بدن به ازای هر واحد خوراک" است که در برخی منابع به اشتباه به عنوان معادل افزایش وزن بدن یا افزایش وزن بدن به ازای خوراک مصرفی به کار می‌رود. اما در واقع، این دو شاخص تفاوت‌هایی دارند و برای اهداف مختلف در پرورش طیور مورد استفاده قرار می‌گیرند. این یک شاخص اقتصادی ویژه است که به ارزیابی عملکرد پرورش‌دهندگان مرغ گوشتی اشاره دارد. این شاخص به طور خاص برای بررسی و مقایسه معیارهای مختلف عملکرد در مزرعه‌های پرورش مرغ گوشتی طراحی شده است و ابزاری مفید برای بهینه‌سازی روند تولید در صنعت طیور به‌شمار می‌رود و به نوعی مکمل FCR (ضریب تبدیل خوراک) است. در واقع، EBI نشان می‌دهد که برای هر واحد خوراک مصرفی (مثلاً یک کیلوگرم خوراک)، چقدر افزایش وزن بدن (مثلاً کیلوگرم) حاصل شده است. EBI به‌عنوان یک شاخص کلیدی در پرورش جوجه‌های گوشتی، می‌تواند به‌طور مؤثری کارایی فرآیند تولید را ارزیابی کند. این شاخص نه‌تنها در تعیین موفقیت تغذیه‌ای گله کمک می‌کند بلکه می‌تواند در بهینه‌سازی هزینه‌ها، بهبود رشد و ارتقای مدیریت پرورش تأثیر زیادی داشته باشد. برای دستیابی به نتایج بهتر در تولید مرغ‌های گوشتی، استفاده از EBI به‌همراه شاخص‌هایی مثل FCR و EPEF توصیه می‌شود تا تمامی جنبه‌های کارایی تولید به‌دقت ارزیابی شود.

FCR *10 / افزایش روزانه وزن بدن*درصد بقا یا زنده مانی = EBI

1. افزایش وزن بدن: این همان مقدار افزایش وزن طیور است که معمولاً به‌صورت کلی برای گله یا به‌طور میانگین برای هر سر جوجه محاسبه می‌شود.

2. مقدار خوراک مصرفی: این مقدار نشان‌دهنده میزان خوراک مصرفی توسط طیور در طول یک دوره خاص است که می‌تواند به‌صورت تجمعی برای گله یا به‌طور فردی برای هر مرغ ثبت شود.

با در نظر گرفتن مثال مذکورEbI بصورت زیر محاسبه می‌گردد:

EBI = (91%*58.52)/(1.68*10) = 317

با در نظر گرفتن استاندارد راس 2014 در سن ذکر شده در مثال، شاخص استاندارد 347 = EBI بدست می‌آید که در مثال ذکر شده نسبت به استاندارد کمتر است و عملکرد مطلوبی را از لحاظ موارد ذکر شده نشان نمی‌دهد.

ارتباط EBI با شاخص کارایی تولید و ضریب تبدیل:

اگر FCR را با EBI مقایسه کنیم، می‌توانیم تأثیرات هر یک از این شاخص‌ها را درک کنیم. در حالی که FCR معیاری برای مصرف خوراک به ازای افزایش وزن است، EBI  بیشتر بر کارایی این تبدیل تمرکز دارد.

در حالی که EPEF فقط افزایش وزن بدن را اندازه‌گیری می‌کند، EBI  تأکید بیشتری بر ارتباط بین مصرف خوراک و افزایش وزن دارد.

اهمیت شاخص جوجه گوشتی اروپایی در پرورش مرغ‌های گوشتی:

1. کارایی تغذیه‌ای: EBI معیاری برای سنجش کارایی تغذیه‌ای است. یک EBI بالاتر نشان‌دهنده کارایی بیشتر در تبدیل خوراک به وزن بدن است.

2. کاهش هزینه‌ها: همانطور که در ضریب تبدیل نیز اشاره شد، با افزایش کارایی تغذیه، مصرف خوراک کاهش می‌یابد و هزینه‌های تولید نیز کاهش می‌یابد. از این‌رو EBI می‌تواند به‌طور غیرمستقیم به کاهش هزینه‌ها کمک کند.

3. بهینه‌سازی جیره غذایی: با ارزیابیEBI، تولیدکنندگان می‌توانند ترکیب جیره‌های غذایی را بهینه‌سازی کنند تا عملکرد رشد مرغ‌ها بهبود یابد.

4. مدیریت بهینه: این شاخص به مدیران مزارع پرورش مرغ کمک می‌کند تا درک بهتری از تأثیرات مختلف تغذیه، شرایط محیطی و مدیریت گله بر عملکرد تولید پیدا کنند.

عوامل مؤثر بر EBI:

1- نوع جیره غذایی: نوع و کیفیت جیره، تأثیر زیادی بر EBI دارد. جیره‌ای که به‌طور دقیق و متناسب با نیازهای رشد مرغ‌ تنظیم شده باشد، می‌تواند EBI را بهبود دهد.

2- شرایط محیطی: دما، رطوبت، و تهویه سالن پرورش می‌توانند بر کارایی تغذیه تأثیرگذار باشند. محیط‌های استرس‌زا می‌توانند باعث کاهش اشتها و در نتیجه کاهش EBI شوند.

3- ژنتیک مرغ‌ها: برخی نژادهای مرغ‌ گوشتی دارای ویژگی‌های ژنتیکی هستند که موجب افزایش کارایی در تبدیل خوراک به وزن می‌شود و در نتیجه EBI بالاتری خواهند داشت.

4- مدیریت پرورش: نظارت بر سلامت، بهداشت و شرایط عمومی پرورش نیز می‌تواند بر EBI تأثیرگذار باشد. مرغ‌های سالم‌تر معمولاً رشد بهتری دارند و به ازای مصرف خوراک، افزایش وزن بیشتری خواهند داشت.

در مجموع، عوامل مختلفی بر این سه شاخص یعنی شاخص کارایی تولید اروپایی، شاخص اروپایی جوجه‌های گوشتی و ضریب تبدیل تأثیر می‌گذارند که می‌توان به ژنتیک، تغذیه، شرایط محیطی و مدیریت اشاره کرد. بهبود هر یک از این عوامل می‌تواند منجر به افزایش بهره‌وری تولید و کاهش هزینه‌های خوراک در صنعت مرغداری شود. تولیدکنندگان باید به دقت این عوامل را در مدیریت خود مد نظر قرار دهند تا به بهترین نتایج در تولید مرغ‌های گوشتی برسند.

تراکم گله:

تراکم گله یکی از عواملی است که تأثیر مستقیمی بر شاخص‌های ذکر شده دارد. مطالعات نشان داده‌اند که افزایش تراکم جمعیت می‌تواند منجر به استرس، کاهش مصرف خوراک، افزایش رقابت میان مرغ‌ها و در نهایت کاهش کارایی تولید شود. در تحقیقی که تأثیر تراکم جمعیت بر ضریب تبدیل و شاخص کارایی تولید اروپایی را بررسی کرده‌اند، مشاهده شده است که تراکم پایین‌تر (12 مرغ در مترمربع) با بهبود ضریب تبدیل و شاخص کارایی تولید اروپایی همراه بوده، در حالی که تراکم بالا (12 مرغ در مترمربع) منجر به کاهش این شاخص‌ها شده است.

تراکم گله می‌تواند به صورت تعداد پرنده در واحد مساحت یا جرم بدن در واحد مساحت بیان شود و می‌تواند بر سرعت رشد و وزن بدن پرنده‌ها در هر متر مربع تأثیر بگذارد. از دیدگاه برخی پرورش دهندگان، نگهداری تعداد بیشتری پرنده در هر واحد مساحت ممکن است باعث افزایش درآمد شود. تراکم گله در کشورهای مختلف و سیستم‌های پرورش متفاوت، می‌تواند متغیر باشد. این یکی از مهم‌ترین عوامل غیر ژنتیکی در پرورش طیور است و تأثیرات مهمی بر صنعت جوجه‌های گوشتی دارد، زیرا با افزایش تعداد پرنده‌ها در هر واحد مساحت، بازده بالاتری می‌توان به دست آورد. با این حال، اگر تراکم از حد معینی فراتر رود، سود اقتصادی ممکن است کاهش یابد زیرا عملکرد، سلامت و رفاه پرندگان تحت تأثیر قرار می‌گیرد.

استانداردهای رفاهی برای جوجه‌های گوشتی، توسط دستورالعمل شورای اروپا (۲۰۰۷) به دقت تعریف شده است. این سند معیارهای رفاهی لازم را بسته به بار تولید هر واحد مساحت شرح می‌دهد. حداکثر بار مجاز ۳۳ کیلوگرم در متر مربع است. این دستورالعمل اجازه می‌دهد که اگر استانداردهای رفاهی سخت‌گیرانه‌تری انجام شده باشد، بار تا ۳۹ کیلوگرم در متر مربع افزایش یابد یا حتی در صورت رعایت استانداردهای رفاهی استثنایی در مدت زمان طولانی، این میزان به ۴۲ کیلوگرم در متر مربع برسد. برخی از محققان همچنین به این نتیجه رسیده‌اند که تراکم گله ممکن است بر چسبندگی محتویات روده و شیوع آنترایت نکروتیک در جوجه‌ها تأثیر بگذارد. با افزایش بیش از حد تراکم گله، نرخ رشد جوجه‌ها بر اساس مشاهدات کاهش یافته است. وقتی تعداد جوجه‌ها در هر مترمربع افزایش می‌یابد، رقابت برای منابع مانند فضای زندگی، خوراک و آب بیشتر می‌شود. این امر می‌تواند منجر به ایجاد استرس و کاهش کیفیت زندگی جوجه‌ها شود که در نهایت تأثیر منفی بر نرخ رشد آن‌ها دارد. علاوه بر این، در محیط‌هایی با تراکم بالا، احتمال شیوع بیماری‌ها و مشکلات رفاهی بیشتر است. افزایش تراکم به‌ویژه در سطوح بالا نیاز به رعایت استانداردهای رفاهی بیشتری دارد. در صورتی که این استانداردها در شرایط پرورش معمول قابل تأمین نباشد، پیشنهاد شده که جوجه‌ها قبل از سن ۴۲ روز کشتار شوند. این اقدام می‌تواند به کاهش مشکلات رفاهی و بهداشتی در پرندگان کمک کند و از نظر اقتصادی نیز ممکن است به‌صرفه‌تر باشد.

کیفیت بستر:

عامل دیگری که بر نتیجه نهایی یعنی ضریب تبدیل و شاخص کارایی تولید اروپایی (شاخص عملکرد مرغداری) تأثیر بگذارد، کیفیت مواد بستر است، زیرا جوجه‌های گوشتی بیشتر وقت خود را بر روی بستر می‌گذرانند و پاها، مفاصل و سینه آن‌ها به‌طور مداوم با مواد کف تماس دارند.

جنسیت:

جنسیت عاملی است که ممکن است بر وزن نهایی بدن تأثیر بگذارد. به‌طوری‌که جنس مذکر نسبت به جنس مؤنث در پارامترهای رشد مانند وزن بدن برتری دارد. البته در جوجه‌های گوشتی بدلیل اینکه جوجه‌ها تفکیک نمی‌شوند و وزن نهایی گله محاسبه می‌شود این عامل نمی‌تواند تأثیر بالایی بگذارد.

کارایی خوراک:

یکی از عوامل اساسی در بهبود شاخص‌ کارایی تولید اروپایی یا شاخص عملکرد مرغداری، شاخص اروپایی جوجه‌های گوشتی و ضریب تبدیل، تغذیه صحیح و متعادل است. جیره غذایی باید به گونه‌ای تنظیم شود که نیازهای غذایی مرغ‌ها در تمام مراحل رشد تأمین گردد. بهبود هضم و جذب مواد غذایی از طریق افزودن آنزیم‌ها و پروبیوتیک‌ها به جیره می‌تواند تأثیر چشم‌گیری بر کارایی مصرف خوراک و بازده تولید جوجه‌های گوشتی داشته باشد. تغذیه مناسب نه تنها باعث بهبود رشد و کاهش نرخ مرگ‌ومیر می‌شود بلکه می‌تواند به کاهش FCR و بهبود EPEF کمک کند. تحقیقات نشان می‌دهند که استفاده از مکمل‌هایی مانند پروبیوتیک‌ها و آنزیم‌ها می‌تواند به بهبود جذب مواد مغذی در دستگاه گوارش جوجه‌ها کمک کند، که در نهایت منجر به افزایش کارایی تولید می‌شود. تحقیقات ژنتیکی و تغذیه‌ای نشان داده‌اند که همبستگی مثبتی بین نسبت پروتئین و انرژی ذخیره شده با کارایی خوراک وجود دارد.

کارایی خوراک یکی از معیارهای اصلی برای تعریف عملکرد جوجه‌های گوشتی است. در اروپا برای محاسبه کارایی خوراک از نسبت مصرف خوراک و افزایش وزن استفاده می‌شود. در جوجه‌های گوشتی بیشترین سهم از خوراک مصرفی برای رشد استفاده می‌شود زیرا نیاز به انرژی برای حفظ عملکرد بدن کم است. بنابراین، کارایی خوراک در مرغ‌های گوشتی که ضریب تبدیل کمتری دارند، بسیار مطلوب است . یکی از عوامل مهم در عملکرد رشد جوجه‌های گوشتی غلظت اسیدهای آمینه در رژیم غذایی است. به این ترتیب، خوراک‌هایی با چگالی اسید آمینه بالا اثرات مثبتی بر عملکرد رشد جوجه‌های گوشتی دارند، به ویژه زمانی که در دوره رشد اولیه تجویز شوند. اما افزایش غلظت اسیدهای آمینه در رژیم غذایی باید با هزینه خوراک و هزینه بازار گوشت مرغ هم‌راستا باشد، در غیر این صورت توجیه اقتصادی نخواهد داشت.

تغذیه مرغ‌های گوشتی با خوراک‌های کم‌کیفیت موجب افزایش مصرف خوراک و تأثیر منفی بر عملکردهای رشد (BW، ADG، FCR) می‌شود و به همین دلیل استفاده از خوراک طیور با کیفیت از اهمیت بالایی برخوردار است.

انتخاب ژنتیکی:

ژنتیک یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر شاخص کارایی تولید اروپایی یا شاخص عملکرد مرغداری، شاخص اروپایی جوجه‌های گوشتی و ضریب تبدیل است. انتخاب ژنتیکی در پرورش مرغ‌های گوشتی نقش به‌سزایی در بهبود کارایی تبدیل خوراک به وزن دارد. در طی دهه‌های اخیر، تلاش‌های بسیاری در راستای انتخاب مرغ‌هایی با قابلیت تبدیل بهتر خوراک به بافت عضلانی انجام شده است. تحقیقات نشان داده‌اند که مرغ‌هایی که از نظر ژنتیکی برای رشد سریع و مصرف بهینه خوراک انتخاب شده‌اند، عملکرد بهتری در زمینه EBI، FCR و EPEF دارند. به عنوان مثال، جوجه‌های گوشتی که از ویژگی‌های خاصی مانند رشد سریع و کارایی بالای تبدیل انرژی برخوردارند، می‌توانند مصرف خوراک کمتری داشته باشند در حالی که وزن بیشتری را تولید می‌کنند. انتخاب ژنتیکی جوجه‌های گوشتی برای افزایش نرخ رشد ممکن است روش مناسبی برای افزایش بهره‌وری باشد. با این حال، در برخی مطالعات  نشان داده شده است که این نوع انتخاب ممکن است مقاومت در برابر بیماری‌ها را کاهش داده و درصد مرگ‌ومیر را افزایش دهد.

 هیونستین و همکاران  نشان داده‌اند که در یک دوره 50 ساله نرخ رشد و FCR در مرغ‌های گوشتی به طور قابل توجهی از طریق انتخاب ژنتیکی 85-90٪ و از طریق تغذیه تنها 10-15٪ بهبود یافته‌اند. مطالعات دیگر نشان می‌دهند که بهبود در کارایی خوراک موجب کاهش دوره رشد مرغ‌های گوشتی و در نتیجه کاهش هزینه‌های تولید شده است.

شرایط محیطی:

شرایط محیطی، به ویژه دما، رطوبت، تراکم جمعیت و تهویه از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر شاخص کارایی تولید اروپایی و ضریب تبدیل هستند. مرغ‌ها تحت تأثیر شرایط محیطی قرار می‌گیرند و استرس ناشی از گرما، رطوبت بالا یا تراکم جمعیت می‌تواند تأثیر منفی بر رشد، مصرف خوراک و کارایی تولید بگذارد. تحقیقات نشان داده‌اند که مرغ‌های موجود در محیط‌های با تراکم پایین‌تر و تهویه مناسب، عملکرد بهتری در زمینه FCR و EPEF دارند. به‌طور مثال، در تحقیقی که تأثیر تراکم گروهی بر عملکرد مرغ‌ها را بررسی کرده‌اند، نشان داده شد که گروه‌های کوچک‌تر (حدود ۳۰۰۰ مرغ) به دلیل کاهش رقابت و استرس، عملکرد بهتری در زمینه FCR دارند و همچنین سطح شاخص کارایی تولید اروپایی آنها بالاتر از گروه‌هایی بود که تعداد بیشتری مرغ در حال پرورش بودند.

مدیریت:

مدیریت صحیح در طی مراحل مختلف پرورش از جمله زمان‌بندی تغذیه، کیفیت بستر، مراقبت‌های بهداشتی و نظارت بر وضعیت جسمانی جوجه‌ها تأثیر بسزایی در بهبود  شاخص کارایی تولید یعنی EPEF دارد. به‌ویژه در محیط‌های با تراکم بالای مرغ‌ها، مدیریت دقیق وضعیت بهداشتی و مراقبت‌های پیشگیرانه از بیماری‌ها (امنیت زیستی) می‌تواند موجب کاهش میزان مرگ‌ومیر و در نتیجه بهبود EPEF شود. همچنین، مدیریت تغذیه‌ای که بر اساس مراحل مختلف رشد جوجه‌ها تنظیم شده باشد، می‌تواند تأثیر زیادی بر کاهش ضریب تبدیل و بهبود بهره‌وری تولید داشته باشد.

نتیجه‌گیری:

داده‌های جمع‌آوری‌شده از پرندگان جهت ارزیابی عملکرد گله باید شامل اندازه‌گیری هفتگی وزن بدن پرندگان، مرگ‌ومیر روزانه و مصرف روزانه خوراک باشد. از این داده‌ها پارامترهای مشتقی شامل افزایش وزن بدن (BWG)، افزایش وزن روزانه (ADG) و ضریب تبدیل خوراک(FCR)، شاخص جوجه گوشتی اروپایی(EBI) و شاخص کارایی تولید اروپایی یا شاخص عملکرد مرغداری (EPEF) را می توان استخراج نمود.

برای تعیین کارایی اقتصادی رشد، شاخص جوجه گوشتی اروپا (EBI) و شاخص کارایی تولید اروپایی(EPEF) می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند. مقدار بالای EPEF نشان‌دهنده کارایی خوب فنی در عملیات پرورش جوجه گوشتی است و دستیابی به بازدهی بهینه را تسهیل می‌کند.

منبع: (Samarakoon & Samarasinghe, 2012).

گردآورنده: دکتر قهرمانیان

بازبینی و طراحی بصری: مهندس یزدی