بهداشت تخم مرغ در مرغ مادر

عوامل مختلفی بر قابلیت جوجه درآوری و کیفیت جوجه یک روزه تأثیر گذار است که یکی از این عوامل بهداشت تخم مرغ می‌باشد. در ذیل مواردی که می‌توانند بر بهداشت تخم مرغ اثر بگذارند، بررسی خواهد شد.

انتقال تله‌ها در زمان مناسب به داخل سالن پرورشی

در واحدهایی که از تله‌های تخمگذاری دستی استفاده می‌شود، بایستی یک هفته بعد از آخرین واکسیناسیون و قبل از شروع شارژ نوری تله‌ها وارد سالن شده و بصورت یک در میان بر روی بستر و پایه، تله گذاشته شود تا مرغ‌ها جهت ورود به داخل تله و تخمگذاری داخل آن‌ها عادت کنند. این کار باعث می‌شود تا درصد تخم مرغ‌های بستری داخل سالن کاهش یافته و به دنبال آن آلودگی نیز کاهش یابد.

تعیین زمان‌های جمع آوری تخم مرغ

جمع‌آوری تخم مرغ در زمان‌های مناسب اهمیت زیادی دارد. در صورتیکه انتقال تله در زمان مناسبی انجام نشود، ورود به برخی از تله‌ها بیشتر از سایر تله‌ها بوده و تعداد تخم مرغ داخل آنها نیز زیاد می‌شود و در صورتیکه در زمان مناسبی جمع آوری انجام نشود، سبب شکستگی تخم مرغ‌ها می‌شود.

در برخی مواقع بعضی از گله‌ها در زمان‌های متفاوتی پیک تولید دارند که بایستی جمع‌آوری تخم مرغ در این زمان‌ها نیز مدیریت گردد.

نحوه جمع‌آوری تخم مرغ

باید توجه داشته باشیم که پرسنل بگونه‌ای آموزش دیده باشند که ابتدا تخم مرغ‌های داخل تله‌ها را جمع‌آوری کرده و سپس تخم مرغ‌های روی بستر را بصورت جداگانه جمع‌آوری کنند. چون در صورت جمع‌آوری تخم مرغ بستری امکان آلودگی و انتقال به سایر تخم مرغ‌ها نیز وجود دارد.

پوشال‌دهی در زمان‌های مناسب و استفاده از کفی چمنی

با توجه به اینکه کفی داخل تله‌ها از جنس گالوانیزه می‌باشد، لذا بهتر است در زمان‌های مناسب داخل تله‌ها پوشال‌دهی شوند تا در هنگام تخمگذاری احتمال شکستن تخم مرغ کاهش یابد و از بروز و انتقال آلودگی جلوگیری شود.

البته استفاده از کفی‌های چمنی که بصورت پلاستیکی هستند، توصیه می‌گردد که بایستی آنها را نیز در زمان‌های معین از داخل تله خارج کرده و کفی چمنی‌ دیگری را جایگزین کنیم. چون در صورت شکستگی تخم مرغ، کفی چمنی سفت شده و سبب شکسته شدن سایر تخم مرغ‌ها و افزایش درصد تخم مرغ شکسته شده و از طرفی دیگر نیز به عنوان منبع آلودگی می‌تواند باشد.

انتقال تخم مرغ به سر سالن

پس از جمع آوری تخم مرغ از داخل سالن، بایستی آنها را به سر سالن‌ها انتقال دهیم. رعایت نکات بهداشتی و همچنین دمای مناسب سر سالن اهمیت زیادی در حفظ قابلیت جوجه در آوری و انتقال بیماری‌ها دارد.

انتقال تخم مرغ به اتاق گازدهی

باید توجه داشته باشیم در صورتیکه انتقال تخم مرغ از سالن‌ها به اتاق گازدهی از مسیر باز باشد، بایستی تخم مرغ‌ها را در شرایطی به دور از تابش مستقیم نور خورشید و بارش باران به این اتاق انتقال دهیم.

گازدهی

بایستی توجه داشته باشیم که در زمان گازدهی دمای داخل اتاق گاز بایستی 25 درجه سانتی گراد باشد و مدت زمان گازدهی 15 الی 20 دقیقه باشد. در صورتی که از پرمنگنات پتاسیم و فرمالین جهت گازدهی استفاده شود، انتخاب نسبت مناسب پرمنگنات و فرمالین نیز بسیار اهمیت دارد. برای هر متر مربع 7 گرم پرمنگنات پتاسیم و 40 سی سی فرمالین در نظر می‌گیریم.

در صورتی که غلظت گاز داخل اتاق کمتر یا بیشتر از حد نرمال باشد، سبب مرگ جنین می‌شود. بعد از اینکه عمل گازدهی انجام شد، جهت اطمینان از صحیح بودن کار، بایستی باقی مانده بصورت خمیری باشد.

انتقال تخم مرغ به اتاق گرید

در داخل اتاق گرید، تخم مرغ‌ها تحت عنوان تخم مرغ‌های قابل جوجه کشی، شکسته و دو زرده، خوراکی و تک لک (کثیف 30%) جدا می‌شوند. باید توجه داشت که جهت تمیز کردن تخم مرغ‌ها نباید از آب استفاده شود و بهترین روش جهت تمیز کردن آنها، استفاده از چاقو است که بایستی بگونه‌ای تمیز شوند که تخم مرغ‌ها نشکنند. همچنین بایستی تخم مرغ‌های بالای 48 گرم جهت جوجه کشی ارسال گردند.

انتقال تخم مرغ‌ها به داخل سردخانه

بعد از جداسازی تخم مرغ‌ها، آنها را جهت انبار کردن و بارگیری به داخل اتاق سردخانه منتقل می‌کنیم. تخم مرغ نباید بیش از 3 تا 4 روز در داخل سردخانه بماند چرا که سبب افت وزن و کاهش جوجه درآوری می‌شود. همچنین دمای داخل سردخانه بایستی بین 18 تا 22 درجه باشد و بایستی از عدم حضور جوندگان اطمینان حاصل کرد.

نتیجه گیری

رعایت بهداشت تخم مرغ، جهت تولید جوجه سالم یکی از نکات مهم دراخذ نتیجه مناسب در پرورش جوجه گوشتی است. اگر جوجه سالم و با کیفیت در اختیار پرورش دهنده قرار نگیرد حتی در صورت با کیفیت بودن دان و مدیریت صحیح، اخذ نتیجه مطلوب و ضریب تبدیل مناسب با مشکل مواجه خواهد شد.

سایر عوامل مانند رعایت بهداشت آب، استفاده از دان با کیفیت، واکسیناسیون، برنامه روشنایی مناسب و... در کنار جوجه سالم می‌تواند به اخذ نتیجه مطلوب در پایان دوره منتهی گردد.

گردآوری: دکتر نامدار کامرانی - متخصص فیزیولوژی دام

تدوین: رضا یزدی